ล้อเหวิ่น – A Pattern of Journey and Roots”

 “Lo-Wen Motif – A Pattern of Journey and Roots” 

The Lo-Wen motif is a cultural signature of Thung Hong Subdistrict, in Phrae Province, Northern Thailand. It derives from the Lao word for “cartwheel,” known locally in the Lanna dialect as "Lo-Wen" — a symbol not just of transport, but of movement, transition, and heritage. This motif commemorates the migration of communities from Laos during the reign of King Rama III, who journeyed across the Mekong River and eventually settled in the fertile lands of Northern Thailand. Among them, a group made Thung Hong their home, bringing with them traditions, beliefs, and craftsmanship that would blend seamlessly with the local Lanna culture.

The Lo-Wen pattern, repeating in rhythmic circles, echoes the turning of cartwheels — wheels that once carved paths through jungles and valleys. Each curve tells a tale of endurance, adaptation, and the forging of new identity. Woven into textiles, this motif becomes a silent chronicle of a people’s journey — a symbol of heritage in motion, and a proud remembrance of where their story began.

•  ชื่อลวดลาย: “ล้อเหวิ่น – ลายแห่งการเดินทางและรากเหง้า” 

ลายล้อเหวิ่น เป็นลวดลายอัตลักษณ์ประจำตำบลทุ่งโฮ้ง จังหวัดแพร่ ที่สืบทอดเรื่องราวของผู้คนที่อพยพจากฝั่งลาวในสมัยรัชกาลที่ 3 มาสู่ผืนแผ่นดินล้านนา โดยลายนี้ได้รับแรงบันดาลใจจาก “ล้อเกวียน” ซึ่งชาวพื้นถิ่นในภาษาถิ่นล้านนาเรียกว่า "ล้อเหวิ่น" ล้อเหวิ่นมิได้เป็นเพียงสัญลักษณ์ของพาหนะเท่านั้น แต่เป็นตัวแทนของการเดินทางอันยาวไกล ทั้งทางกาย ใจ และวัฒนธรรม ลวดลายนี้จึงสะท้อนถึงการตั้งรกรากใหม่ของชุมชน การนำเอาภูมิปัญญาจากแผ่นดินแม่มาผสมผสานกับท้องถิ่นใหม่จนกลายเป็นวัฒนธรรมที่งดงาม เช่น งานหัตถกรรม ผ้าทอ ประเพณี และพิธีกรรมทางศาสนา ล้อเหวิ่นในผืนผ้านี้หมุนวนอย่างเป็นจังหวะ เป็นดั่งเสียงเกวียนที่กำลังแล่นผ่านกาลเวลา เป็นบทบันทึกแห่งการเดินทางที่ไม่เคยหยุดนิ่ง — ผืนผ้านี้จึงเปรียบดั่งพงศาวดารไร้ตัวอักษร ที่ถ่ายทอดจิตวิญญาณของบรรพชนสู่รุ่นลูกหลาน

 “ลายล้อเหวิ่น” – ลวดลายแห่งการเดินทางและรากเหง้า

“ล้อเหวิ่น” ในภาษาถิ่นล้านนา หมายถึง ล้อเกวียน เกวียนที่เคยเป็นพาหนะคู่ชีวิตของผู้คนในอดีต — ไม่เพียงบรรทุกสิ่งของ แต่บรรทุกความหวัง ความฝัน และเรื่องราวของผู้คนข้ามแผ่นดิน ในลวดลายนี้  “ล้อเหวิ่น” กลายเป็นสัญลักษณ์ของการอพยพจากดินแดนลาวในสมัยรัชกาลที่ 3 เมื่อกลุ่มชนได้เคลื่อนย้ายมาตั้งถิ่นฐานในผืนดินที่อุดมของ ตำบลทุ่งโฮ้ง จังหวัดแพร่ พวกเขาไม่ได้เพียงนำสิ่งของมา แต่ได้นำมาด้วย ภูมิปัญญา ประเพณี และจิตวิญญาณของชุมชน ลายล้อเหวิ่น สื่อถึง การเดินทางที่ไม่สิ้นสุด  เสมือนวงล้อที่หมุนเวียนไปเรื่อย ๆ  

• การผสมผสานของสองวัฒนธรรม ลาวและล้านนา ที่หลอมรวมเป็นเอกลักษณ์ท้องถิ่น  
• 🪡 ความทรงจำของบรรพชน ที่ฝากไว้ผ่านลวดลายบนผืนผ้า  
• การตั้งรกรากและสร้างบ้านแปงเมือง จนกลายเป็นชุมชนที่มีชีวิต มีศิลป์ และมีศรัทธา
• การเดินทางที่ไม่สิ้นสุด  เสมือนวงล้อที่หมุนเวียนไปเรื่อย ๆ

•  The Lo-Wen pattern, inspired by the Lao word for “cartwheel,” reflects the long journey of settlers who migrated during the reign of King Rama III. These people brought with them more than belongings — they carried heritage. The wheel is not merely a symbol of transport, but of movement, resilience, and cultural transformation. Each repeating motif honors their legacy, rooted in Thung Hong soil. 

 “Cha-Lom Motif – The Vital Breath of Indigo” 

This textile design from Thung Hong Subdistrict, Phrae, is inspired by a humble but essential bamboo tool used in traditional indigo dyeing — a woven basket called “Cha-Lom Tee Hom”, tied to a long stick and used to stir the mixture of fermented indigo leaves and lime, allowing oxidation to take place and give birth to the iconic “wet indigo” (hom piak). In this motif, the Cha-Lom symbolizes more than a tool — it embodies encouragement, perseverance, and the breath of life. It reminds us that like the indigo process, success in life requires synergy — the right mix of elements, the right rhythm, and the unseen but vital oxygen: hope.

 “ลายชะลอมตีห้อม – พลังแห่งการก่อเกิด” 

“ลายชะลอมตีห้อม” คือลวดลายอัตลักษณ์ของตำบลทุ่งโฮ้ง ที่ได้รับแรงบันดาลใจมาจากเครื่องมือพื้นบ้านที่ใช้ในขั้นตอนสำคัญของการย้อมสีห้อมแบบดั้งเดิม นั่นคือ ชะลอมตีห้อม — เครื่องจักสานที่มีลักษณะคล้ายตะกร้า ห้อยปลายด้ามไม้ยาว เพื่อใช้กวนน้ำหมักห้อมและปูนขาวให้เกิดปฏิกิริยาออกซิไดซ์ จนก่อกำเนิดเป็น "ห้อมเปียก" สีครามอันทรงเสน่ห์ของแพร่

ในกระบวนการนี้ ชะลอมเปรียบเหมือนหัวใจที่เติมออกซิเจนลงไปในชีวิต ดั่งการให้กำลังใจ เติมพลังแห่งศรัทธา เพื่อให้เกิดผลลัพธ์ที่สมบูรณ์และงดงาม ไม่มีส่วนใดที่ทำงานลำพังได้  ทั้งชะลอม ปูนขาว น้ำหมัก และแรงคน ต้องเสริมกัน ดั่งชีวิตคนที่ต้องอาศัยความร่วมมือ ความหวัง และความมุ่งมั่น

 ความหมายขององค์ประกอบในลวดลาย

• ลายข้าวหลามตัดซ้อนในเพชรใหญ่ → แทนโครงสร้างของชะลอมที่สานไขว้ประสานกันอย่างมั่นคง
   
• วงรีคู่ตรงกลางเพชร → สื่อถึงช่องอากาศที่ถูกตีเข้าไปในน้ำหมักห้อม เปรียบดั่งลมหายใจแห่งชีวิต
   
• เพชรเล็กล้อมรอบ → คือการโอบล้อมของพลังธรรมชาติ น้ำ ดิน ปัญญา และชุมชน
   
• สีพื้นน้ำเงินคราม → เป็นสีของห้อมแท้ที่เกิดจากกระบวนการหมักธรรมชาติ

• Diamond shapes with crisscross elements represent the interwoven bamboo strips of the Cha-Lom, firm yet flexible
   
• Paired oval loops inside large diamonds symbolize the air being stirred into the indigo vat — the breath of transformation
   
• Surrounding small diamonds reflect the forces that support life earth, water, wisdom, and community
   
• The indigo background is the living essence of hom, born of patience and harmony with nature